Home / Blog / Handbewogen rolstoelmobiliteit / Zwaartepuntinstelling

Zwaartepuntinstelling

Delen:

Take it offline!

This Education in Motion resource is also available as a printable PDF.

Downloaden PDF

De zwaartepuntinstelling wordt gemeten van de voorzijde van de rugbuis tot aan het midden van de achteras.

Positie van het zwaartepunt.

Positie A

Is een actieve instelling, bijvoorbeeld 100 mm.

Positie B

Is een passieve of geamputeerde instelling, in dit geval kan dit 20 mm zijn.

Positie C

Is een voorbeeld van een handbike-instelling, zeer ver achter de rugbuis, de afmetingen hiervoor liggen meestal rond de -60 mm.

Stelt u de achteras van een handbewogen rolstoel goed in, dan voelt de rolstoel beter aan en ervaart de gebruiker maximale onafhankelijkheid. Is de rolstoel slecht afgesteld, dan kan die onstabiel, oncomfortabel en onveilig worden

Het is een van de eerste dingen die professionals die high-end rolstoelen voorschrijven leren: plaatst u de achteras naar voor, dan wordt hoepelen over het algemeen makkelijker, maar vermindert de achterwaartse stabiliteit. Dat hoeft niet per se een nadeel te zijn. Om kleine dagelijkse obstakels te nemen moet de rolstoel een beetje achterover ‘kantelen’ en dit gaat makkelijker als de stoel iets scherper staat afgesteld.

Een veel gebruikte richtlijn voor gebruikers die gemiddeld tot goed zelf kunnen hoepelen, is om de achteras zo in te stellen dat de gebruiker met het puntje van zijn middelvinger bij het midden van de as uitkomt. Daarmee voldoet u aan de behoeften van de meeste rolstoelgebruikers met gemiddelde hoepelmogelijkheden en een standaard gewichtsverdeling. Dat wil zeggen dat het vrij goed werkt voor mensen die ongeveer hetzelfde postuur hebben als een gemiddelde crashtest dummy. Maar wat doet u als dit niet het geval is?

Het zwaartepunt van de gebruiker zelf ligt vrij ver naar achter

Het zwaartepunt van de gebruiker zelf ligt vrij ver naar achter

  • Eindgebruikers met een amputatie, vooral bij een dubbele amputatie. Door het gemis van een deel van één of twee benen, mist er gewicht aan de voorzijde waardoor het zwaartepunt naar achteren is verschoven.
  • Tengere eindgebruikers die erg weinig gewicht hebben in hun buik, borst, boven- en onderbenen. Een hoofd weegt gemiddeld 4,8 kg en deze bevind zich boven de romp. Wanneer een persoon heel tenger is, is het hoofd in verhouding heel zwaar waardoor het zwaartepunt dus verder naar achteren ligt.
  • Eindgebruikers waarbij de zachte weefselmassa met name in het bilgebied zit, vooral als er ook sprake is van een of beide bovenstaande punten.

Oplossing

Begin met een wat meer behouden instelling, maar let wel op. Hoe verder de instelling van de achteras naar achter ligt, hoe meer (over)strekking van de schouder nodig is om te hoepelen. Daardoor kan hoepelen meer kracht kosten en de kans op bovenarmletsel, zoals RSI toenemen. In lijn met de rugbuizen is een goed startpunt. En zorg dat u een rolstoel bestelt waarbij de aspositie nog later afgesteld kan worden.

Ook als het persoonlijke zwaartepunt vrij ver naar achter ligt, kunnen eindgebruikers soms toch een meer actieve positie aan. Bij eindgebruikers met een amputatie die kunnen leren hoepelen, adviseren we om toch iets actiever te starten, eventueel met 2 anti-tip wielen en extra training te bieden. De gebruiker zal hier uiteindelijk veel profijt van hebben.

Het zwaartepunt van de gebruiker zelf ligt vrij ver naar voor

Het zwaartepunt van de gebruiker zelf ligt vrij ver naar voren

  • Eindgebruikers met veel gewicht in de onderbenen, zoals bij chronisch oedeem.
  • Eindgebruikers met een zeer beperkte bilmassa, vooral in combinatie met een hoge zachte weefselmassa in de borst, buik of onderbenen

Vooral bij zwaardere eindgebruikers is de kans groot dat hun zwaartepunt verder naar voor ligt. Daardoor komt er veel druk op de zwenkwielen, als het zwaartepunt niet ver naar voor is ingesteld. Helaas bieden heavy-duty rolstoelen soms nog minder mogelijkheden om het zwaartepunt verder naar voor te plaatsen. Ons advies: kies voor een gedurfde instelling met de as in een ‘actieve’ positie van minimaal 50 mm voor de rugbuizen, ook bij gebruikers die gemiddeld of slechts beperkt actief zijn. En breng zo nodig ook hier in eerste instantie anti-tip wielen aan, totdat de gebruiker voldoende vertrouwen heeft opgebouwd. Wanneer de eindgebruiker ook geduwd wordt waarbij de begeleider de stoel iets moet kantelen om de zwenkwielen over een drempel te krijgen, zal de begeleider ook veel voordeel ervaren aan een actievere as afstelling. Het kantelen gaat dan vele malen eenvoudiger.

Was dit artikel nuttig? Heeft u een klinische vraag over de producten van Sunrise Medical die u graag beantwoord wilt zien in een volgend artikel? Laat het ons weten via marketing@sunrisemedical.nl.

DISCLAIMER: UITSLUITEND VOOR GEBRUIK DOOR PROFESSIONALS. DEZE WEBSITE BIEDT GEEN MEDISCH ADVIES. Sunrise Medical ('Sunrise') verstrekt geen klinisch advies of diensten. Deze website  –  met inbegrip van, maar niet beperkt tot de tekst, afbeeldingen, illustraties, beschrijvingen en alle bijbehorende documenten waarnaar verwezen wordt (verder ‘Website’ genoemd) – is uitsluitend bedoeld als algemene informatiebron voor professionals die in staat zijn de informatie te vertalen naar klinische en technische toepassingen en optimale zit- en mobiliteitsoplossingen voor individuele patiënten. De informatie op deze website kan een professioneel medisch advies, diagnose of behandeling niet vervangen en mag ook niet als zodanig beschouwd worden. Baseer medisch advies of behandelingen nooit (alleen) op gegevens van deze website. Die zijn altijd ondergeschikt aan informatie afkomstig van een professionele (medische) opleiding of training. Het blijft de verantwoordelijkheid van (klinische) professionals om aangeboden informatie (van welke bron dan ook) te beoordelen, toetsen en vergelijken met onafhankelijke bronnen. Gebruik van (de informatie op) deze website is uitsluitend op eigen risico.